Ikigai is een Japans voor ‘reden om te zijn’. Wat maakt het leven de moeite waard? Waar zijn we naar op zoek? Vragen die vele antwoorden kennen en die voor ieder van ons anders zijn. Ikigai gaat over een persoonlijke zoektocht waarbij niet alleen de eigen noden van belang zijn maar ook die van onze omgeving. Het is een begrip dat verbindt en dat ons bewustzijn aanscherpt. Iedereen maakt zo nu en dan een balans op. Door stil te staan bij wat we werkelijk willen, komen we dichter bij onszelf. Het weergeven van de wereld rondom, zorgt voor een grotere bewustwording en engagement. De expo Ikigai toont wat het leven de moeite waard maakt.

Voor deze expo slaat kunsthuis Yellow Art in Geel de handen in elkaar met Aiseikai, een Japanse welzijnsorganisatie die het werk van kunstenaars met een beperking behartigd. Kunsthuis Yellow Art is een artistiek atelier voor mensen met een psychische kwetsbaarheid, verbonden aan het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel. Het is een veilige plek voor ontmoeting en verbeelding. Kunstenaars uit dit Belgische atelier gingen in een mail art project in dialoog met Japanse collega’s.

Ikigai is niet alleen het resultaat van deze interactie, maar zorgt ook voor een primeur. Voor het eerst wordt het grootste deel van het Japanse werk op Europese bodem getoond. De kunstenaars bieden een uniek perspectief op hun ikigai vanuit de eigen culturele achtergrond en artistieke praktijk. Dit uit zich in uiteenlopende gedaantes: van visuele dagboeken, gesofisticeerde pasteltekeningen, imaginaire stadszichten tot sculpturen van gevouwen bladeren.

De expo laat je meevoeren op de golven van de verbeelding van deze Belgische en Japanse kunstenaars. Ontdek hoe Ikigai zich voor ieder van ons vertaalt.

© Annelies Vrints, Danny Smolders, Norimitsu Kokubo, Mina Seino

Partners:

Met de steun van:

Welkom op de kamer van Franske!

Wat betekent het om te wonen en te leven in een voorziening? Franske ging als eerste begeleid wonen in Gent, in een huis op een steenworp van het psychiatrisch ziekenhuis Guislain. De Kamer van Franske onderzoekt het begrip ‘thuis’ en een ‘thuisgevoel’ binnen en buiten de muren van de psychiatrie.

TIP!
Installeer de erfgoedapp om De Kamer van Franske te verkennen. Vergeet je oortjes niet mee te brengen. Geen smartphone? Er is een tablet ter plaatse.

iArts year one invites you to visit “Unforbidden”, an exhibition with psychiatry and psychology as its focal point. The students have viewed the Unhinged and Off-Comics exhibition at museum Dr.Guislain, Ghent, and L’événement d’être là at museum Trinkhall, Liege. In response to this, the students have conducted artistic and theoretical research, which has resulted in a collection of artworks expressing their findings.  Through these diverse artworks they invite you to contemplate the complexities of the human mind, offering unique perspectives on emotion, cognition and identity. 

We look forward to welcoming you!

Opening night: Friday 26th of April, 17.00 - 20.00, works will be visible until Sunday 5th of May, at Museum Dr. Guislain

Vijf jongeren, begeleiders, een zolder en objecten uit het verleden: wat gebeurt er als regels wegvallen, vrijheid vrij spel heeft en stoppen kan leiden tot herbeginnen?

De creatieve reis start met archiefobjecten, maar breidt al snel uit naar andere objecten, ruimtes, uitspraken of eigen verhalen als aanknopingspunten voor nieuwe creaties. In alle vrijheid komen er samenwerkingen tot stand, wordt er geëxperimenteerd, afgezonderd en gestopt om opnieuw te beginnen. De expo is dan ook het resultaat van een diversiteit aan persoonlijke verhalen.

We maken Fioretti komt tot stand dankzij de samenwerking tussen Museum Dr. Guislain en Fioretti, de kinder- en jongerenafdeling van het Guislainziekenhuis. De jongeren worden begeleid door kunstenaar Karolien Soete. Dit valt onder het project ErfGoedVoelen waarbij erfgoedobjecten ingezet worden in de zorgsector.

Sfeer opsnuiven? Zie de video: "We maken Fioretti"

Rondleiding? Personeel van P.C Guislain kan een persoonlijke rondleiding aanvragen via thomas.reynhout@museumdrguislain.be.

Historische heldendichten, kronieken van het alledaagse, echte of gefantaseerde trauma’s …: Off-Comics toont een bijzondere geschiedenis van het stripverhaal. Woord en beeld komen samen in werk dat alle regels aan zijn laars lapt. Helden als Kuifje, Captain America of Tex Willer verschijnen in persoonlijke fantasiewerelden en nieuwe protagonisten komen tot leven. De getoonde werken bevinden zich buiten de traditionele kunstinstellingen of vertrouwde distributiekanalen voor strips. De makers nemen de beelden en codes van de negende kunst over, herwerken ze en integreren ze in hun eigen unieke verbeelding en beeldtaal. Ze bedenken nieuwe en verrassende thematische, narratieve en esthetische middelen, net zoals vele hedendaagse striptekenaars.

De tentoonstelling belicht uitzonderlijk werk afkomstig uit gerenommeerde musea zoals de Collection de l'Art Brut in Lausanne, maar ook uit nationale en internationale ateliers en privécollecties. De expo brengt woord en beeld op een niet-conventionele manier bij elkaar en biedt een verfrissende duik in deze andere wereld van het stripverhaal.

Instaprondleiding bijwonen? Dat kan elke eerste zondag van de maand! >>> info

Met werk van:

Sarah Albert, Denis Boudouard, Luigi Brunetti, Wouter Coumou, Hein Dingemans, Karel Frans Drenthe, Johann Fischer, Alfons Frenkl, Giga, Michael Golz, Tomoyuki Hirano, Vojislav Jakić, Frank Johnson, Daniel Johnston, Jim Kaliski, Johann Korec, Katsutoshi Kuroda, Gérard Lattier, Jean Leclercq, Pascal Leyder, Jean-Jacques Liabeuf, Andreas Maus, Norbert Moutier, Yuichi Nishida, Marilena Pelosi, Aldo Piromalli, Luciana Rossi, Gustav Sievers, Kanako Tayu, Dominique Théate, Alfred Trouvé, Oskar Voll en Clemens Wild.

Curator: Erwin Dejasse

© Vojislav Jakic, Jean Leclercq, Frank Johnson, Gérard Lattier, Sarah Albert & Norbert Moutier

In samenwerking met:

Met steun van:

Annick wordt als jonge moeder geconfronteerd met de onomkeerbare gevolgen van de ziekte van Huntington. De expo CARBON toont een reeks werken die Annick in mei van 2022 in het creatief atelier van Sint-Kamillus creëerde.

In een korte tijdsspanne ontstaat er een explosie van creativiteit. Haar werk is een uiting van haar doorzettingsvermogen en finesse: de ziekte tast alle controle over bewegingen aan en leidt tot cognitieve en emotionele moeilijkheden – geheugen, concentratie, gedachten ordenen, maar ook depressieve gevoelens en onmacht.

Annick laat zich inspireren door de portretten van Frida Kahlo. Een afspiegeling van kracht of een verbintenis van lijden?

Museum Dr. Guislain vraagt met de expo aandacht voor de ziekte van Huntington, een relatief ongekende erfelijke aandoening die ongenadig kan toeslaan op een jonge leeftijd.

Beeld: Annick, zonder titel, carbon pen, alcoholstift en oliepastel, 2022. Collectie kunstenaar.

Niets is wat het lijkt in Museum Dr. Guislain. Noch de gebouwen, mensen, geschiedenissen of kunsten laten u toe over de waarheid te oordelen. De nieuwe expo Zonder titel voegt nieuwe elementen aan die illusies toe.

Identiteit is vandaag het centrale thema in politieke en maatschappelijke debatten. Op zoek naar hun maatschappelijke rol, stellen ook musea zichzelf in vraag. Ze vervellen tot creatieve broeiplaatsen waar verschillende belangengroepen een forum krijgen. Maar wat met de stemlozen? De onbekende kunstenaars met oeuvres zonder achtergrond? Zonder titel beeldt zich de stem in van de zwijgers.

Terwijl klassieke kunstmusea categorieën, scholen en kunststromingen hanteren om vat te krijgen op de artistieke realiteit, speelt Zonder titel het spel zonder al die regels. Museum Dr. Guislain schotelt het beproefde recept van Schone Kunsten en Hedendaagse Kunst voor. Er wacht een chronologie van iconen, historische werken, religieuze taferelen en fascinerende stillevens. Maar niets is wat het lijkt.
De opdeling is een product van de verbeelding om de onnatuurlijke indeling van spelers en buitenstaanders te willen onderstrepen.

Kunstenaars zonder publiek of netwerk vallen buiten het klassieke rollenspel, maar Museum Dr. Guislain vangt de leegte binnen zijn muren op. Dat de meeste werken zonder titels tot stand zijn gekomen en/of de makers onbekend zijn gebleven, betekent niet dat er geen betekenis aan gegeven kan worden. Als kunst voor zich zou moeten spreken en het leven van een kunstenaar van geen belang is om betekenis in een werk te vinden, dan is Zonder titel een uitnodiging om zelf de waarde van deze werken in te schatten.

Laat u leiden door de verwarring, eigen aan de magische plek waar elk vooroordeel in het niets vervalt.

De opening vond plaats op 25 juni 2023. Lees hier het verslag. Gebruik jouw Erfgoedapp om de fragmenten in de expo te beluisteren. Breng zeker oortjes mee.

Fashion, as a cultural phenomenon is more than societal convention. Through one’s clothes and garments one can show the world an image of who one is, and how one wants to be perceived. As such, clothes have a deep symbolical meaning. Specifically, in the interspace between daily society and mad reality, they can help express our identity, form a second skin that protects us for the gaze of others, and at the same time communicate our deepest sense of self.

Over the past months, the first-year students of Maastricht Academy of Arts Interdisciplinary Arts Programme researched the topic of ‘Mirror Mirror’ for their exhibition ‘Veiled Wardrobe’, (un)dressing body and mind. They studied the exhibitions at Museum Dr. Guislain as well as Liège’s Trinkhall Museum to uncover different approaches to the topic of madness and fashion. The overarching topic of their reflective talks was the de-stigmatisation of people with mental illnesses. The surrealist movement posed as the catalyst of their exploration of the topic and tickled their imagination. Following this interdisciplinary approach, their ideas and concepts culminated in a collection of artistic transdisciplinary visual works.

21-04-2023 at 16:00-20:00 opening with performance

De Windstoot
Over de macht van de beperking

Vzw Wit.h startte eind 2019 een nieuwe Art Expeditie: De Windstoot, over de macht van de beperking. De titel verwijst naar een werk van Léon Spilliaert waarop je een meisje ziet aan de rand van de zee. Ze klampt zich vast aan de reling op de kade en staart naar de einder. Ze schreeuwt de longen uit haar lijf. Het waait hard en toch is het oorverdovend stil. De Windstoot gaat over gelijkwaardigheid, over macht hebben en onmacht voelen, over een stem geven aan mensen in het algemeen en kunstenaars in het bijzonder.

Hiervoor werkte vzw Wit.h samen met een groot aantal internationale, geselecteerde kunstenaars die in kleine collectieven nieuw werk creëerden. Ze lieten zich inspireren door het thema van het Narrenschip en het maatschappelijk gegeven van macht versus onmacht. Museum Dr. Guislain staat in voor de presentatie van de eindresultaten. Alles wordt getoond in een museale context en in relatie tot de eigen collectie. De windstoot is het resultaat van een collectieve samenwerking verspreid over de tijd waarbij de hedendaagse participatieve kunstpraktijk hand in hand gaat met de publieksgerichte dynamiek van het museum.

Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie en komt een ruim aanbod aan toegankelijke publiekswerking.
Ontdek alle verhalen van kunstenaars, narren en kapiteins tijdens een rondleiding. Vaar mee op het schip en zoek mee naar haar bestemming.

Reserveer uw rondleiding hier

Laat je door de ErfgoedApp mee op sleeptouw nemen door de expo! Download de app gratis op je smartphone en wandel door de tentoonstelling. Beweeg je scanner voor de kunstwerken en een gids vertelt je meer over wat je ziet. In elke zaal wacht het dichterstrio Vrijhaven je digitaal op. Ze vertellen over het narrenschip en zijn bemanning. Over hoe het is om je soms machteloos te voelen, maar ook over hoe je anders-zijn net je kracht kan worden.

Vergeet je oortjes of headphones dus niet en ga mee aan boord!

Download de erfgoedapp hier.

Laat je verrassen door de kunstenaars in De Windstoot. Bezoek als gezin de expo en laat je verbeelding de vrije loop. Je bezoekt de expo op je eigen tempo. Er zijn verschillende opdrachten aangepast aan de leeftijd, voor kinderen van 2 tot 11 jaar. Het gezinsparcours is gratis voor kinderen onder de 12 jaar.

Ontdek meer over de kunstenaars en hun werk op de website van De Windstoot.

Het imagobeeld is het resultaat van een cocreatie van Lara Breine en Lien Anckaert. De kunstenaars lieten zich hiervoor inspireren door het gelijknamige werk van Léon Spilliaert.

Programma Wit.h in de tentoonstelling De Windstoot:

• 'Crip Manifest' 06.04.2023 om 20u:

  Een buitengewone rondleiding in de tentoonstelling + interactieve voorstelling van het Crip Manifest door Pierre Muylle.

• 'A Buakama' 04.05.2023 om 20u: (UITGESTELD, DATUM VOLGT)

  Een buitengewone rondleiding in de tentoonstelling + voorstelling Film van Geraldine Tobe over de kunsttherapie bij patiënten met psychische kwetsbaarheid in Kinshasa.

• 'Vrijhaven' 01.06.2023 om 20u:

  Een buitengewone rondleiding in de tentoonstelling + poëtische performance door Kenny Callens, Peter Holvoet Hanssen en Ann Cael.

• 'The Wild' 06.07.2023 om 20u:

  Een buitengewone rondleiding in de tentoonstelling + Concert van The Wild Classical Music Ensemble.
  Reserveer je ticket in de online ticketshop.

• 'Hier Hier en Hier' 07.09.2023 om 20u:

  Een buitengewone rondleiding in de tentoonstelling + Theaterperformance door de Figuranten.
  Reserveer je ticket in de online ticketshop.

• 'Finissageweekend' 30.09.2023-01.10.2023:

  Tijdens de openingsuren van het museum doorlopend performances met o.a. laGeste, Vrijhaven, Anemoi, e.a.

No Sovereign Author

Un Abécédaire de la Psychiatrie

Un Abécédaire de la Psychiatrie is het resultaat van de samenwerking tussen het kunstenaarscollectief No Sovereign Author (Maroussia Prignot en Valerio Alvarez) en de bewoners van La Fabrique du Pré, een Waalse psychiatrische revalidatie-instelling.

Gedurende hun loopbaan van meer dan vijftien jaar als psycholoog en ergotherapeut hebben Prignot en Alvarez creatieve workshops georganiseerd om mogelijke antwoorden te bieden op eenvoudige maar niet minder essentiële vragen. Wie bezit kennis in de psychiatrie? Hoe wordt deze kennis gebruikt? Welke rol speelt fotografie in de (re)productie van stereotypen van deze kennis?

Voor de presentatie van Un Abécédaire de la Psychiatrie in het Museum Dr. Guislain maakte No Sovereign Author een selectie van 23 beeldplaten die tijdens de workshops werden gemaakt. Ingelijste fotografische reproducties van deze platen worden getoond naast detailvergrotingen van andere niet-geselecteerde beelden.

Elke originele beeldplaat van Un Abécédaire de la Psychiatrie bestaat uit een zwart-witfotokopie van een dubbele pagina uit de Dictionnaire de la psychiatrie van de Franse psychiater Jacques Postel. Deze is gekozen door een bewoner die er vervolgens toevoegingen op aanbracht: handgeschreven inscripties, afbeeldingen en/of teksten uit de acht delen van Les Clefs de la Connaissance, een encyclopedie uit 1968 waarvan de inhoud nu achterhaald is.

Met de resterende fragmenten van deze uiteengereten encyclopedie heeft No Sovereign Author een tweede reeks beelden gerealiseerd die verband houdt met de psychiatrie. Deze wordt van 1 april tot 4 juni 2023 in KIOSK gepresenteerd in de tentoonstelling Thematic Apperception Test: Tell us a Story with a Beginning and an End.

Bij de tentoonstelling verschijnt een boek uitgegeven door The Eyes Publishing dat in juni 2023 beschikbaar zal zijn. Voor meer informatie: www.theeyes.eu.

Praktische informatie:

• Vernissage: 24.03.2023, 20u00

• Open tem 01.10.2023

• Openingsuren: Dinsdag –Vrijdag, 9u00 – 17u00 / Zaterdag – Zondag, 13u00 – 17u00

• Jozef Guislainstraat 43B, 9000 Gent

Het Museum Dr. Guislain laat zich samen met verschillende partners een jaar lang inspireren door de Franse pedagoog Fernand Deligny (1913-1996), die ook filosoof, schrijver, filmmaker en kunstenaar was. Hij startte in 1967 een opvangnetwerk in de Cévennes in Zuid-Frankrijk voor kinderen met een complexe, vaak autistische problematiek. Experiment stond er centraal: zonder gebruik te maken van gesproken taal creëerde hij een kleine samenleving die in schril contrast stond met het instellingsleven. Therapeuten werden vervangen door ongeschoolde sociaal werkers, en isolatie in gebouwen door het samenleven in de natuur.

Deligny’s benadering van zorg, opvoeding, en sociaal werk vertrekt vanuit een fundamentele kritiek op de intentie om mensen te verbeteren en aan te passen. Die zorglogica werkt ook vandaag nog door, waarbij diagnostiek wordt ingezet om onaangepastheid weg te werken. Deligny’s benadering opent het perspectief om respect uit te drukken voor het enigmatische van elk individu. Zorgverleners, opvoeders en sociaal werkers zijn volgens Deligny ‘créateurs de circonstances’. Deligny nodigt hen uit om praktijken te ontwikkelen als ‘tentatives’: pogingen waarin individuen, ongeacht de mate waarin de dominante maatschappelijke norm hen beschouwt als ‘onaangepast’, tot initiatieven kunnen komen die ook relevant zijn voor anderen.

Eric De Volder was niet alleen een Gentse theaterregisseur, maar ook een verzamelaar. Zijn stukken ontstonden na het vinden van een kattebelletje, een doodsprentje of briefwisseling. Deze kleine verhalen kregen een plek in zijn archief. Na de dood van De Volder in 2010 kreeg dit archief een plaats in de collectie van het Museum Dr. Guislain, waar het werd onderzocht en geregistreerd. In Eric De Volder. Archief wordt het volledige archief getoond in een installatie die uitnodigt om te ontdekken, maar tegelijkertijd ook vanalles verbergt. Een wandeling van kast tot kast, van stapel tot stapel, waarbij het kleinste object het grootste verhaal vertelt.

Het werk van Gaston Wuestenbergs vertrekt vanuit een onvoorwaardelijke liefde voor de natuur. Zijn kunstenaarsboeken zijn een verzameling van observaties, maar ook een commentaar op de wijze waarop we vandaag met de natuur omgaan. Hij beschrijft en verbeeldt voorwerpen die hij vindt en creëert zo een universum waarin alles onderling in verbinding staat. Zo is ook het werk niet los te koppelen van de kunstenaar zelf.

Het is een tentoonstelling die inzage geeft in een onderzoeksproces met mensen die anders communiceren.

Wie is er aan het woord? Welke stem is belangrijk? Welk verhaal wordt gehoord?

Sommige stemmen en verhalen worden sneller gehoord en dat bepaald onmiddellijk wie en wat er toe doet. Wie het onderwerp van verhaal mag zijn, is dan ook een politieke kwestie.

Mensen die moeilijk, anders of zelfs niet spreken worden vaak gezien in termen van tekortkomingen. Er wordt gauw uitgegaan van de gedachte dat ze niets te vertellen hebben. Ze krijgen zelden kans om in dialoog te gaan, om bezorgdheden en verlangens te uiten. Kortom, hun verhalen zijn niet enkel letterlijk ongehoord, maar hun manier van communiceren wordt beschouwd als anders, afwijkend, als niet zoals het hoort. 

Hoe kunnen we meer expressievormen begrijpen en genereren? Kunnen we af en toe voorbij het louter gesproken woord en zijn vanzelfsprekende betekenissen gaan? Wat gebeurt er als we inzetten op interacties en ontmoetingen?

Deze tentoonstelling neemt de toeschouwer mee in een onderzoekstraject met mensen voor wie communiceren niet altijd vanzelfsprekend is. Er zullen vragen worden uitgediept rond communicatie, stem en gehoord worden, zonder ze sluitend te beantwoorden. Het proces van het onderzoek staat centraal: de zoektocht naar manieren om situaties te creëren waarin ongehoorde verhalen kunnen onstaan en gehoord worden.

Naast inzage in het onderzoeksproces  van Leni Van Goidsenhoven, is er ook werk te zien van volgende kunstenaars:

Sonja Jokiniemi, Ann Hamilton, Leen Van Tichelen, Gert De Munter, Karel Verhoeven, Mariske Broeckmeyer, Katrien Vermeire, Marieke Vandecasteele, Davien Dierckx

BOZAR en Museum Dr. Guislain slaan dit najaar de handen in elkaar en presenteren samen Danser brut. De tentoonstelling, die overgenomen werd van het LaM (Lille Métropole Musée d'art moderne, d'art contemporain et d'art brut) in Villeneuve d’Ascq, werd grondig herwerkt en wordt in een uniek format op twee verschillende locaties gepresenteerd. Een complementair verhaal dat in Gent en in Brussel kan worden ontdekt! 

Danser brut biedt een atypische kijk op dans, lichaam en beweging. Een tentoonstelling die beweging in al haar vormen onder de loep neemt: van draaimolen tot dansepidemie, van trance tot hysterie, van het gesticht tot het podium. Via een intrigerende mix van outsiderkunst, moderne en hedendaagse kunst, medische archiefdocumenten, filmfragmenten… onderzoekt Danser brut verschillende expressievormen van het lichaam, het gezicht en de handen als een vertaling van hoe men in de wereld staat.

Bezoek met een ervaren gids de tentoonstelling Danser brut in het Museum Dr. Guislain.

Sluit uw bezoek af met heerlijke koffie en gebak in ons museumcafé.

Wenst u er een daguitstap van te maken?

In overleg stellen we een dagprogramma met een rondleiding en een lezing voor u samen.

Rondleiding: 70 euro excl. toegangsticket (max 20 personen per gids)

Koffie en gebak: 6 euro p.p.

Mail voor meer informatie naar info@museumdrguislain.be

Komt u liever in het voorjaar?

Van 6 februari tot 30 mei 2021 presenteert het Museum Dr. Guislain een expo rond roes, verslaving en herstel in het kader van de Te Gek?! campagne Roes(t). De tentoonstelling verbeeldt de zoektocht in de wetenschap, kunsten, politiek, maatschappij en het individu en stelt het stereotiepe denkkader rond afhankelijkheid in vraag.